KATOLİK HÜKÜMDARLAR
Kuzeyde yer alan en önemli iki krallığın varisleri Aragon krallığından Fernando (Katolik Krallığı) ve Kastilya Krallığından İsabelin 1469 yılında evlilikleri sonucu krallık ve reconquista düşüncesi daha da güçlenmiş oldu. 1492 yılında yapılan son savaştan sonra Müslümanların elinde kalan son kale Granada'da böylelikle kaybedildi. Tüm İspanya toprakları tek bir krallıkta ve tek bir dinde, katoliklikte, toplandı. Tüm halkı tek din altında toplamak ve katolikliği tüm halka benimsetme kararı ispanya tarihinin en karanlık bölümlerinden biridir.
Kraliçe İsabel'in talebi ile engizisyon (Katolik kilisesine bağlı bir mahkeme sistemi) kabul edilerek İspanya'da yaşayan Müslümanları ve yahudileri Hristiyan yapmayı hedeflemekteydi. Din değiştirmeyenler bu ülkeden sürülmüş, 200.000 e yakın Yahudi 1492 yılında İspanya'yı terketti. Birçoğu Osmanlı topraklarına sığınmıştır. Müslümanlara daha önceden yapılan anlaşma hükümlerine göre iyi davranılmış fakat 1 yıl geçmeden yüzbinlerce Arap kökenli, o zamanlarda İspanya'nın yerlileri olan müslüman ve yahudiler engizisyon mahkemelerinde öldürülmüş veya Marisko adını verdikleri hristiyanlaştırdıkları bir grup oluşturmuşlardır. Daha sonraları ise hristiyanlaştırılamayanlar Kuzey Afrikaya ve diğer ülkelere sürüldüler.
Granada şehrinin alındığı sene Kristof Kolomb gemileriyle Amerika'ya ulaşarak burada koloniler oluşmasının temellerini atmıştır. Daha sonraları Fransa, Portekiz, İngiltere de Amerika kıtasını fethetmek için bu yayılmacı politikayı izledi. Bu yeni kıtadan tonlarca gümüş ve altın getirildi ve İspanya dünyanın en güçlü ülkelerinden biri haline geldi. Bu yayılmacı koloni yaklaşımıyla daha sonraları birçok farklı eyaletleri özellikle de Amerika kıtasını yönetmeye başladı. Günümüz kendi sınırları dışında 200 milyonun ana dili İspanyolca dır.
1492 yılında Granada'nın alınmasıyla ve Amerikanın keşfedilmesiyle buradan çıkarılan tonlarca altın ve gümüş ile zenginleşmiş ve Avrupa'yı Habsburg tacı altında toplamış olduğu döneme "altın çağ" denilmiştir. Bu dönem 1588 de yenilmez armada nın yenilgisiyle sonlanacaktır.
HABSBURG ve BORBONLAR
1504 yılında Katolik İsabelin ölümünden sonra onun kızı Juana, Asturya Kralı aynı zamanda Roma Cermen İmparatorunun oğlu Felipe ile evlenerek büyük bir imparatorluk kuracaklardı. Juana ailesi tarafından planlanan bir evlilikle Yakışıklı lakaplı Felipe ile evlenir. Fakat genç yaşta Felipe nin tifo sebebiyle ölümünden sonra Juana akıl sağlığını tamamen yitirir. Oğlu 1. Carlos imparatorluğun varisidir. Fakat o kendini dine adamaya karar vererek kendini 1556 yılında manastıra kapatır böylece imparatorluk Habsburg, Avusturya ve İspanyol aileleri arasında bölünür.
İspanya Amerika kolonileri ile ticaret yoluyla Habsburg hanedanı kontrolünde büyümeye devam etti. Fakat aynı zamanda Fransa, Hollanda, ve İngiltere ye karşı sonuçlanan yenilmez armada 1588 de hezimete uğramıştır.
Habsburgo krallığının son hanedanı çocuksuz öldüğü zaman
Fransız kralının yeğeni 14. Luis tahta geçti.
Fransız devrimi ardından, İspanya bu yeni cumhuriyete savaş ilan etti fakat yenilgi ile sonuçlandı. Kaybedilen bu savaş sonucu Napolyon iktidarı ele geçirdi ve 1808 yılında İspanya'ya karşı asker gönderdi, tahta kardeşi Jose 'yi tahta geçirdi. İspanyollar da bu duruma karşı bir iç isyan başladı ve 5 yıl sürecek olan bağımsızlık savaşına dönüştü
( Levantamiento del 2 de Mayo Guerra de la Independencia)
1815 yılında Napolyon'un 1815 yılında Waterloo'da son yenilgisinden sonra, VII Fernando İspanya tahtına geri döndü ve sert mutlakiyet bir sistemi başladı.
Bu süreçte kadınların tahta çıkmasını önleyen bir kanun sebebiyle 7 yıl sürecek bir taht kavgası sonunda oluşan ekonomik gerileme ve yönetimdeki istikrarsızlık ile Küba, Filipinler ve Puerto Rico haricindeki denizaşırı sömürgelerini kaybetti.
1868 Devrimi II. İsabeli tahttan inmeye zorladı. Kurucu meclis toplanarak monarşi rejimini ilan etti ve İtalya Kralının oğluna Krallık tacı teklif edildi. 3 yıl sürecek olan bu kısa krallık süreci 1. Cumhuriyetin ilan edilmesine aracı olmuştur. Fakat bu cumhuriyet rejimi de parlamentoyu parçalayan General Pavia darbesi ile çok uzun ömürlü olmamıştır.
Bu olay sonrasında tahta II. İsabel'in oğlu olan XII. Alfonso getirildi. 1885 yılında öldüğünde ise saltanat oğlu XIII. Alfonso yetişkin oluncaya kadar dul eşi Maria Cristina ya teslim edildi. 1895 yılında Küba da bağımsızlık adına başlayan isyan daha sonra İspanya'ya karşı bir bağımsızlık savaşına dönüşmüş ve İspanya'nın mağlubiyeti ile sonuçlanan bu savaş İspanyolların son denizaşırı kolonilerini de kaybetmesine sebep olmuştur. (1898)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder